Wat als het ondanks alle extra begeleiding op school tóch niet lukt en zelfs het meest passende onderwijs niet passend is? Dan eindigen jongeren helaas vaak thuis op de bank. Digitaal onderwijs kan perspectief bieden of uitval zelfs voorkomen. Zo blijft een jongere zich ontwikkelen en zorgt ‘meedoen’ (weer) voor eigenwaarde en structuur. En als het dankzij het digitaal onderwijs lukt om een vervolgstap te kunnen zetten naar ‘school’ of een baan, is het natuurlijk helemaal mooi.
De Korenaer Deurne voor voortgezet speciaal onderwijs biedt al ruim tien jaar digitaal ‘afstandsonderwijs’ en ziet het aantal jongeren dat hier een beroep op doet, groeien. Directeur Jurgen van Gerwen is blij te horen dat het Rijk bezig is met meer onderzoek naar en mogelijkheden voor de Digitale School. Marjolein Andringa is coördinerend beleidsmedewerker Digitale School bij het ministerie van OCW en is blij met de praktijkervaringen van De Korenaer Deurne.
Uitgangspunt is en blijft dat leerlingen zoveel mogelijk fysiek naar school gaan, maar voor wie dat niet lukt of dreigt uit te vallen, kan digitaal afstandsonderwijs tijdelijk een waardevol alternatief zijn. Er wordt gewerkt aan een wetsvoorstel om dat makkelijker en minder vrijblijvend te maken. “Zeker in de coronatijd hebben we geleerd dat onderwijs niet altijd in een schoolgebouw hoeft plaats te vinden”, licht Marjolein toe.
Er kan nu al veel
Zo’n wet maken, kost tijd. Ondertussen staan er zeker ook andere acties in de steigers, vertelt Marjolein. Bovendien: er kan nú al meer dan scholen denken. Zo mag je afwijken van de vastgestelde onderwijstijd, al gelden daar wel allerlei regels voor. “We brengen begin 2024 een brochure uit met informatie over mogelijkheden, zodat het voor scholen en ook ouders duidelijker wordt wat er nu mag en hoe je dat aanpakt.”
Stimuleringsregeling
In het eerste kwartaal van 2024 komt er ook een stimuleringsregeling voor digitaal onderwijs, als tijdelijk maatwerk voor een leerling die niet naar school kan. Samenwerkingsverbanden passend onderwijs kunnen extra budget aanvragen om digitaal onderwijs mogelijk te maken.
Denk aan een kind ‘aangesloten’ houden bij de eigen klas met een slimme ICT-voorziening, zodat het makkelijker terug kan als dat weer lukt. Of een prikkelgevoelig kind een aantal vakken thuis in alle rust online laten volgen. “Geld mag voor dit soort situaties niet de belemmering zijn”, benadrukt Marjolein. “Je kunt met (deels) digitaal onderwijs soms voorkomen dat een leerling helemaal uitvalt.” Soms kan tijdelijk volledig digitaal onderwijs nodig zijn. Voor initiatieven voor juist deze kinderen en jongeren, komt budget beschikbaar voor regionale samenwerkingsprojecten.
“Zo zijn schoolbesturen en samenwerkingsverbanden in Zeeland samen bezig met een project voor de hele provincie”, schetst Marjolein. “Kinderen of jongeren die zijn uitgevallen uit het onderwijs krijgen daar maatwerk met speciale begeleiding via digitaal onderwijs. Het doel is om uiteindelijk weer terug naar school te kunnen. Mijn persoonlijke drive is dat we ook op andere plekken in het land dit soort regionale samenwerking stimuleren om een dekkend aanbod van digitaal onderwijs te krijgen voor kinderen die dat echt nodig hebben.” Daarbij is ‘contact’ wel essentieel, met leeftijdgenoten en leerkrachten. “Ik sprak onlangs een moeder van een chronisch zieke dochter”, vertelt Marjolein. “Die vertelde dat het voor haar kind van levensbelang is om onderdeel te zijn van een groep – dit sociale stuk kan voor een deel ook online.”
Behoefte aan afstandsonderwijs is groot
Jurgen van Gerwen merkt dat er veel behoefte is aan het afstandsonderwijs dat De Korenaer Deurne biedt. “Afgelopen week alleen al, kreeg ik twaalf aanmeldingen”, vertelt hij.
“We proberen iedereen natuurlijk te helpen, maar lopen tegen geografische grenzen aan. Al geven wij afstandsonderwijs, we investeren wel veel in persoonlijk contact. Naast een uitgebreide intake bij een jongere en ouders thuis, is er ook tussentijds ‘live’ contact. Dit is natuurlijk een stuk lastiger als een leerling in Noord-Holland woont.”
Jurgen juicht meer initiatieven in het land dus van harte toe. Ook kijkt hij uit naar het kennisnetwerk. “Wij hebben veel ervaring en kunnen onze geleerde lessen delen, maar wij zijn natuurlijk ook benieuwd hoe anderen het aanpakken om daar weer van te leren en ons onderwijs te verbeteren.”
De regionale projecten Digitale School worden gevolgd via een onderzoek door Kennisnet (dat scholen ondersteunt bij ict, red.). Kennisnet start ook met een kennisnetwerk zodat scholen en samenwerkingsverbanden hun expertise en ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren.
De Korenaer Deurne biedt afstandsonderwijs voor jongeren. De Widdonckschool Weert onderzoekt nu de mogelijkheden voor digitaal onderwijs voor kinderen in de basisschoolleeftijd.
fotografie Maartje van Berkel, Marieke Wijntjes
eerder verschenen Jaarmagazine 2023-2024