Succesvol leerwerkproject in Duitsland

Aan het werk voor een échte opdrachtgever in Duitsland. Voor 6 leerlingen van Bijzonder Jeugdwerk en de Korenaer was het een droom die uitkwam. Lekker buiten werken, nieuwe vaardigheden leren en even niet aan je problemen denken. De pilot werd in de herfstvakantie uitgevoerd door Bijzonder Jeugdwerk en vso-school de Korenaer. Vanwege de positieve resultaten wil men het project 2x per jaar gaan herhalen, in mei en oktober.

Kansen creëren
Leerlingen uit het speciaal onderwijs, met complexe gedragsproblemen… kun je die wel laten werken voor een echte werkgever? “Jazeker,” zeggen pedagogisch medewerker Karel Klaassen en docent Jos Geerts. “Als je de omgeving aanpast aan hun mogelijkheden, dan kunnen zij heel succesvol zijn. Met een goede voorbereiding en begeleiding is de kans van slagen groot. Dat hebben we nu in Duitsland kunnen ervaren. De jongeren hebben fanatiek gewerkt en lieten zich van hun beste kant zien. Mooi om te zien wat er gebeurt als je jongeren niet benadert als probleemgeval, maar uitgaat van hun mogelijkheden en talenten.”

Terreinonderhoud voor een zorghotel
Met de opdrachtgever, zorghotel Waldfriede in Seesbach, heeft Bijzonder Jeugdwerk al jaren een goede relatie. Regelmatig worden hier ouder-kind weekenden georganiseerd. De eigenaar vond het een goed idee om het terreinonderhoud uit te besteden aan leerlingen van de Korenaer en Bijzonder Jeugdwerk. Karel Klaassen en Jos Geerts gingen mee als begeleiders, samen met de orthopedagoog van school en 2 stagiaires. “Begin van het schooljaar hebben we het project al aangekondigd in de klassen. De werkweek bleek heel populair onder de leerlingen, omdat ze in korte tijd veel deelcertificaten konden halen. Die deelcertificaten vormen samen het portfolio voor bijvoorbeeld het AKA-certificaat of mbo-diploma niveau 1. Maar niet iedereen mocht zomaar mee. Geïnteresseerden moesten eerst een motivatiebrief schrijven en een voorbereidingstraject van twee maanden doorlopen op het agrarisch zorgbedrijf van Vreekwijk.”

Impressie van de werkweek
Herfstvakantie 2015. Zes jongeren in de bus naar Duitsland, op weg naar Waldfriede, een échte werkgever. Spannend en opwindend vinden ze het. Alleen de meest gemotiveerde jongeren zijn overgebleven: 4 jongens van de ‘autismegroep’, 1 jongen van de gesloten groep en 1 meisje dat nog thuis woont. Ze hebben er zin in, want in deze week kun je veel uren maken voor je portfolio. De ontvangst in het zorghotel is hartelijk en gastvrij, met broodjes knakworst. Dan gaan ze aan de slag, samen met hun begeleiders. Van maandag tot vrijdag wordt er keihard gewerkt om het terrein van ‘de gastheer’ op te knappen. Lange werkdagen van 9 tot 5 uur, dat zijn ze niet gewend op Vreekwijk. Maar als je lekker bezig bent, gaat de tijd snel. Bas (16), Luuk (15), Joost (15), Jip (17), Jesse (18) renoveren het 50 meter-lange hek, snoeien de bomen, verwijderen doorns en onkruid, maaien het gras en maken de binnenplaats bladvrij. Melanie (16) is het enige meisje. Ze houdt de woonkamer netjes, doet de boodschappen en kookt voor de werkploeg, die ’s avonds hongerig aanschuift. De avonden zijn gevuld met activiteiten. Tussen 19 en 20 uur maakt iedereen zijn verplichte verslag voor het portfolio en zijn er gesprekken met de orthopedagoog. ’s Avonds is er een kampvuur van snoeihout. De begeleiders halen hun mondharmonica en gitaar tevoorschijn, de verhalen komen los. Er wordt gepraat over het leven, gelachen en gezongen, en geoefend met kritiek en complimenten geven. Om 22.00 uur gaan de lichten uit en kruipt iedereen onder de wol. Aan het eind van de week wordt afscheid genomen van een tevreden opdrachtgever in Seesbach. Zelfs zijn entreepoort is – als toegift - nog even voorzien van een vers likje verf.

Om nooit te vergeten
Het was een week om nooit te vergeten, vinden de jongeren. “Heel gezellig en leerzaam”, zegt Luuk (15) uit de gesloten groep. Hij zit pas twee maanden op Vreekwijk. “Ik ben al twee jaar niet meer naar school geweest en heb in die tijd alleen maar dagbesteding gedaan. Daarom was ik heel blij dat ik mee mocht. Als ik later ga solliciteren kan ik toch bewijzen dat ik hele dagen kan werken, voor een echte werkgever. Dat is toch beter dan een stempel van jeugdzorg in je portfolio. Ik kan nu goed met een kettingzaag en bladblazer omgaan en heb ook vaardigheden geleerd als samenwerken.” Ook Bas (16) vond het een superleuke ervaring. “Jammer dat we niet langer konden blijven. We hadden een goeie groep, niemand zat te klooien, dus je werd ook niet afgeleid. Niemand deed stoer, iedereen was gewoon zichzelf. Ook de begeleiders. Je leert elkaar dan heel anders kennen. Het werk was echt iets voor mij, omdat ik later hovenier wil worden. Dus ik hoop dat ik de volgende keer weer mee mag.” Stagiaire Iris (21) was erbij om de jongeren te begeleiden. Ze hielp o.a. Melanie (16) bij het huishoudelijk werk. Iris: “Voor Melanie was dit een hele goede oefening, omdat ze binnenkort op kamers wil gaan wonen. Ze kreeg veel complimenten van de groep. Het eten was ’zwaar lekker’, vonden de jongens. In Duitsland kreeg ik een hele andere kant van Melanie te zien: ze was een stuk opener en vrolijker en ze toonde meer eigen initiatief.”

Wat maakte het verschil?
“Alle jongeren hebben het gewoon supergoed gedaan”, zegt Jos Geerts. “Ze werkten hard, waren hulpvaardig naar elkaar en er is geen moment strijd geweest.” Welke verklaring hebben de begeleiders voor het succes, wat maakte in hun ogen het verschil? Karel Klaassen: “Je ziet dat gedragsproblemen afnemen als je jongeren aanspreekt op hun talenten en échte aandacht kunt geven. Dat kon hier natuurlijk, doordat we veel begeleiders hadden op een kleine groep. Wat ook meespeelt is dat de jongeren écht met hun toekomst bezig waren en minder met hun problemen. De problemen kwamen tussendoor wel aan de orde, maar voerden niet de boventoon. Ze werden serieus genomen, als echte werknemers, kregen verantwoordelijkheid en mochten samen met ons de regels bepalen. Hun toekomst stond centraal.”

Campus op Vreekwijk
Vanwege het succes wordt het project voortgezet. “Het zorghotel beschikt over een heel groot terrein, waar altijd onderhoud nodig is, zowel aan gebouwen als in de groenvoorziening. We kunnen hier qua werkzaamheden nog jaren vooruit.” Bijzonder Jeugdwerk en vso-school de Korenaer zien het Duitsland-project als illustratief voor het campus-concept dat momenteel wordt opgezet op Vreekwijk. In Deurne wordt - in samenwerking met het bedrijfsleven - een aantal mini-bedrijven ingericht, waar jongeren échte werkervaring kunnen opdoen. “We willen onze jongeren zoveel mogelijk kansen bieden om te oefenen met de échte wereld. Maar dan wel in een veilige, beschermde setting, waar de lat niet te hoog ligt en waar ze gegarandeerd succesvol kunnen zijn. Net als in Duitsland worden ze in kleine stappen voorbereid op hun plek in de maatschappij.”

Dagprogramma
Bijzonder Jeugdwerk en de Korenaer bieden al enkele jaren een dagprogramma voor jongeren die uitvallen in hun normale omgeving, door een combinatie van gedragsproblemen en psychiatrische problemen. Deze jongeren krijgen op Vreekwijk een traject op maat aangeboden, waardoor hun ontwikkeling weer op gang komt. Het dagprogramma bevat een mix van onderwijs, dagbesteding/werk, vrijetijd en behandeling in een aangepaste ontwikkelomgeving. Het dagprogramma wordt nu verder uitgebouwd tot campus. “We halen de samenleving als het ware naar binnen.”
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
artikel campus op website BJ
artikel dagprogramma op website BJ